ACADEMIE VOOR DE HEBREEUWSE BIJBEL EN DE HEBREEUWSE TAAL

Notities van lezingen

internet79

Techniek * afgodendienst * politiek * intellect * economie

Het onderscheid tussen godsdienst en afgodendienst is hetzelfde als dat tussen godsdienst en techniek. Techniek gaat er namelijk vanuit, dat kennis en het vinden van de waarheid verkregen kan worden langs de weg van het intellect, eventueel gesteund door intuïtie en fantasie, doch laat buiten beschouwing dat de hoedanigheid van de persoon die iets zoekt, er een rol bij speelt. Of deze persoon in zijn leven amoreel het onderscheid tussen goed en kwaad niet wil kennen, doet niet ter zake bij het beoordelen van zijn intellectuele prestaties. Hij gebruikt zijn intellect op de zelfde wijze als eertijds de magie gebruikt werd om resultaat te bereiken.

De grote godsdiensten daarentegen verlangen in de eerst plaats een beoordeling van de hoedanigheid van de persoon. Is deze persoon rein en zuiver, dan kan het door hem gepresteerde werk ook goed zijn. Zij gaan zelfs verder en zeggen, dat het juiste intellect slechts gekweekt kan worden door een zuivere persoonlijkheid. Ontbreekt deze schakel met de wereld, namelijk het zich bewust zijn van het bestaan in ieder onderdeel van het leven van goed en kwaad, dan kan hij nooit vruchtbaar intellectueel werk leveren. Mocht hij werkelijk intellectueel werk leveren, dan komt dit van de verkeerde kant en hoe schitterend de resultaten op het eerst gezicht ook lijken, zij zijn gedoemd om onder te gaan.

De moderne wereld beoordeelt mensen, zodra zij hen een positie in het kader van de maatschappij wil toekennen, naar hun intellectuele prestaties. Reeds op de lagere school wordt een kind goed genoemd, als het goed kan rekenen, al is het daarnaast ook een van de ergste “Strebers”. Het kind wordt constant geplaagd, als het op school niet goed mee kan, al mocht het daarnaast nog zo’n fijn en gevoelig karakter hebben. Zo leert men de mens van jongs af aan reeds beoordelen naar het kunnen van het intellect en het succes dat daarmee bereikt wordt. Naar de aard van de persoonlijkheid wordt niet gevraagd.

Ook de psycho-techniek gaat dezelfde weg. Zij beoordeelt slechts op welke wijze de mens het nuttigst economisch effect kan opleveren, zowel voor zijn werkgevers als voor zichzelf. Of die persoon daarnaast een ploert is, speelt geen rol. Slechts dan wordt het in de beoordeling betrokken, indien dit immorele leven nadeel bezorgt aan zijn functie in de maatschappij. Wat hij echter daarnaast doet, is onverschillig.

Zodoende is dus deze maatschappij niets anders dan de oude heidense, die slechts de magie erkende, welk ook een techniek was om dingen te bereiken buiten erkenning van het feit dat de mens het evenbeeld van God is. Godsdienst echter kan dit punt niet alleen niet buiten beschouwing laten, maar moet het in het centrum zetten en vandaar uit slechts kan de rest, dat wat deze mens presteert, worden beschouwd.

Het verhaal van koning Achab, welke politiek een briljante figuur was en uiterst verstandig en tactisch, laat ons dit verschil tussen heidendom en godsdienst duidelijk zien. Vanuit het standpunt van intellect, was Achab prima, doch van het standpunt van karakter was hij fout. Zijn optreden tegen Naboth was moreel fout en deze fout besliste, zoals de Bijbel vertelt, niet alleen zijn lot, doch ook dit van zijn land. Hoe verstandig hij verder ook geweest was, het woog niet op tegenover zijn foute daad, welke hij tezamen met zijn vrouw verrichtte.

De Bijbel laat dus zien, hoe principieel verschillend zij mensen beoordeelt tegenover het heidendom. Tegenwoordig zou Achab de beste politicus zijn. Zijn politiek talent laat de Bijbel echter volkomen terzijde, bespreekt slechts zijn menselijke fouten. Onze tijd, die slechts naar het politieke karakter kijkt, zonder rekening te houden met de mens die dit doet, is daarom fout en derhalve is het begrijpelijk, dat talloze theorieën over de zin der geschiedenis geen oplossing kunnen geven, zolang zij slechts de gebeurtenissen beoordelen naar de technische en economische kwaliteit der handelende mensen.

 

Copyright © 2024 Academie voor de Hebreeuwse Bijbel en de Hebreeuwse Taal.