17
Jetsias Mitsraim (uittocht uit Egypte)* Bnei (zonen) Efraim * Efraim * politiek * planhuishouding * Geoelo (verlossing) * Ascher* 8e dag * Jeschue (bevrijdig)

Uit Egypte moest het volk bevrijd worden. Het deed daartoe niets behalve dan dat het zich ertegen verzette. Verhalen over zelf ondernomen bevrijdingen vertellen dat deze op enorme debacles uitliepen. Men denke aan de uittocht van de kinderen van Efraim, die in een catastrofe eindigde. Het hele verhaal van die bevrijding is typisch zodanig dat ook tot in de kleinste details eigenlijk God het regelde, zelfs tot in de keus van de menselijke leider en dat de mens hier eigenlijk bij was als een volkomen passief iets.

Zoals deze eerste bevrijding in Exodus verteld wordt, zo zijn alle werkelijke bevrijdingen. Daar waar de mens meent dat hij werkelijk de handen uit de mouwen moet steken om de zaak aan te pakken, zelfbewust één en ander onderneemt zij het dan ook dat hij erbij zegt dat God hem in die bevrijdingsstrijd zal helpen, een bevrijdingsstrijd zelf ondernomen is altijd een moeilijk iets. Een werkelijke bevrijding komt altijd over de mens heen, wordt over hem uitgestort en is niets anders dan iets dat hij aanvaarden moet; het is niet iets dat de mens verzint en uitvoert. Zo is ook de uiteindelijke verlossing iets, waarbij de mens niet veel behoeft te doen, niet eens kan doen omdat al zijn wijsheid en inzicht toch niet begrijpen kan hoe, waarom en wanneer dit alles komen moet. Er wordt verteld dat de dochter van Ascher, Serah, wist wanneer de bevrijding uit Egypte komen zou, hetgeen dus ook inhoudt dat dan inderdaad een weten van het werkelijke moment van de bevrijding aanwezig kan zijn. Niettemin bleven allen van Ascher passief. Slechts zeiden zij: Dit is nu het werkelijke moment en dit zijn de juiste woorden voor de bevrijding. Moses haalde toen namelijk de woorden aan welke Jozef gezegd had, namelijk dat God hen gedenken zou.

Ascher is de 8ste zoon van Jacob en zijn dochter is juist typisch de wereld van de 8ste dag, zoals zij zich uitdrukte in het leven van Serah in die tijd.

Zo komt dus ook de uiteindelijke bevrijding op een wijze waarbij de mens in zekere zin tegenstribbelt en waarbij alles logisch erop wijst dat de bevrijding verder weg is dan zij ooit zelfs in de stoutste fantasie had kunnen zijn. Maar het is juist een volkomen duidelijk stellen van de situatie God tegenover mens, namelijk de mens in zijn uiterste verdorvenheid, in zijn versplinterde kleinheid, tegenover God die juist alles tot in de kleinste details regelt.